'Gelieve het potlood niet nat te maken'

‘Gelieve het potlood niet nat te maken’ is een quote die al jarenlang in kieshokjes hokjes hing waar nog met potlood werd gestemd. Aan het rode potlood mocht niet gelikt worden zoals sommige mensen wel eens deden om het beter te doen schrijven. In de exporuimte van CC Zwaneberg loopt een prestigieuze tentoonstelling rond verkiezingen door de eeuwen heen. Het oudste pamflet is uit  1876 van de eerste gemeenteraadsverkiezingen in Hallaar, de gemeente die net 100 jaar zelfstandig heeft bestaan. Een ander pronkstuk is een kunstwerk van de Itegemse Lies Jacobs en haar schoonzoon Maarten over het resultaat van uw stem. De tentoonstelling is gratis toegankelijk tot en met zondag 14 april.

‘Luisteren naar meneer pastoor’

De tentoonstelling werd ingeleid door Itegemnaar en doctor in de geschiedenis Leon Janssens:  “Als binnenkort voor de gemeenteraadsverkiezingen de stemming niet meer verplicht is, zullen mensen moeten gemotiveerd worden om toch hun stem uit te brengen. Ooit werd er gevochten om te mógen stemmen,” aldus de historicus aan de KULeuven. “Bij de oprichting van ons land had slechts 1 tot 2 % van de bevolking stemrecht. In 1893 werd het ‘algemeen, meervoudig stemrecht’ ingevoerd maar zo algemeen was dat niet, want vrouwen mogen slechts vanaf 1948 hun stem uitbrengen. Socialisten en liberalen hielden dat zo lang mogelijk tegen, omdat ze dachten dat vrouwen vooral naar meneer pastoor zouden luisteren en dus voor de katholieken stemmen.”.

‘Dorpspolitiek’

Op de bovenverdieping is er enerzijds een tijdslijn van verkiezingen van 1830 tot nu en aan de andere kant aandacht voor de evolutie van de vrouw in de politiek. Ook veel aandacht voor de verschillende strekkingen in de dorpspolitiek waarbij muziek en de lokale fanfares dikwijls een belangrijke rol speelden. In de benedenafdeling is vooral de anekdotiek behandeld van de veldwachter de die orde moest handhaven, de archaïsche aanplakborden en de inhuldigingen van de nieuwe burgemeesters. Er is onder meer een verslag van de bijzonder woelige eerste gemeenteraad van Heist-op-den-Berg na de gemeentelijke fusies in 1976 waarbij niet de gedoodverfde kandidaat-burgemeester de sjerp mocht omgorden.

Het beeld van uw stem

Voor Lies Jacobs en burgerlijk ingenieur Maarten Kempenaers was het begrip ‘stemmen’ de aanzet tot de creatie van een technisch kunstwerk dat wil  onderzoeken welk beeld er ontstaat uit een stem en wat met dingen en mensen die geen stem hebben. “Een stem is een uniek instrument dat mensen in staat stelt om met elkaar te praten” aldus Lies. Op een poëtische manier zoekt ze naar een manier om stem en beeld samen te laten vallen.  Wie wil kan het beeld van zijn stem laten afdrukken op een postkaart.

Elke stem telt

Burgemeester Jan Moons had het over de verkiezingen als fundament van onze democratie. “Stem je voor iemand die daadkrachtig jouw mening omvormt tot beleid of gewoon voor iemand die je sympathiek vindt? Elke stemt telt en heeft evenveel waarde”, aldus de burgemeester die het jammer vond dat de stemming niet meer verplicht is bij het niveau dat het dichtst bij de bevolking staat. “Laat ons in ieder geval het stemrecht, zoals wij het kennen, koesteren voor de toekomst” was zijn besluit.

De tentoonstelling, die op de vernissage al op bijzonder veel aandacht mocht rekenen, kwam tot stand door de medewerking van de Heistse  heemkundige kringen, van  Kempens Karakter en verschillende gemeentelijke diensten.  Ze is vrij te bezoeken op maandag en vrijdag van 9 tot 16 u, op dinsdag en donderdag van 9 tot 12 u, op woensdag van 9 tot 20 u op zaterdag van 10 tot 17 u en op zondag van 14 tot 17 u. Op Pasen en 2^de Paasdag gesloten.